استانداردهای مربوط به خروجی پساب / فاضلاب
مقدمه و تعاريف
اين استاندارد باستناد ماده ٥ آيين نامه جلوگيري از آلودگي آب و با توجه به ماده ٣ همين آيين نامه و با همكاري وزارتخانه هاي بهداشت، درمان و آموزش پزشكي، نيرو،صنايع، صنايع سنگين، معادن و فلزات، کشور و کشاورزي توسط محيط زيست تهيه و تدوين گرديده است. در اين استاندارد تعاريف و اصطلاحاتي بكار رفته است که بشرح ذيل مي باشند:
- آب سطحي: عبارتست از آبهاي جاري فصلي يا دائمي ، درياچه هاي طبيعي يا مصنوعي و تالاب ها
- چاه جاذب: عبارتست از حفره يا گودالي که قابلیت جذب داشته و آب آن تا بالاترين سطح ايستایي حداقل ٣ متر فاصله داشته باشد.
- تراشه جذبي: عبارتست از مجموعهاي از کانالهاي افقي که فاضلاب بمنظور جذب در زمين به آنها تخليه شده و فاصله آب آنها از بالاترين سطح ايستایي حداقل ٣ متر باشد.
- کنار گذر: کانالي است که فاضلاب را بدون عبور از بخشي از تصفيه خانه يا کل آن به بخش ديگر و يا کانال خروجي هدايت مي کند.
- نمونه مرکب: عبارتست از تهيه يك نمونه ٢٤ ساعته از نمونه هايي که با فواصل زماني حداآثر ٤ ساعت تهيه شده اند.
ملاحضات کلی
١ -تخليه فاضلابها، بايد بر اساس استاندردهايي که بصورت حداکثر غلظت آلوده کننده ها بيان میشوند باشد و رعايت اين استاندارد تحت نظارت سازمان محيط زيست ضروريست.
٢ -مسئولين منابع آلوده کننده بايد فاضلاب هاي توليدي را با بررسيهاي مهندسي و استفاده از تكنولوژي مناسب و اقتصادي تا حد استاندارد تصفيه نمايند.
٣ -اندازه گيري غلظت مواد آلوده کننده و مقدار جريان در فاضلاب ها بايد بلافاصله پس از آخرين واحد تصفيه اي تصفيه خانه و قبل از ورود به محيط انجام گيرد.
٤ -اندازه گيري جهت تطبيق با استانداردهاي اعلام شده قبل از تاسيسات تصفيه فاضلاب بايد بر مبناي نمونه مرکب صورت گيرد.
٥ -لجن و ساير مواد جامد توليد شده در تاسيسات تصفيه فاضلاب قبل از دفع بايستي بصورت مناسب تصفيه شده و تخليه نهايي اين مواد نبايد موجب آلودگي محيط زيست گردد.
٦ -فاضلاب تصفيه شده بايد با شرايط يكنواخت و بنحوي وارد آبهاي پذيرنده گردد که حداکثر اختلاط صورت گيرد.
٧ -فاضلاب خروجي نبايستي داراي بوي نامطبوع بوده و حاوي کف و اجسام شناور باشد.
٨ -رنگ و کدورت فاضلاب خروجي نبايد ظواهر طبيعي آبهاي پذيرنده و محل تخليه را بطور محسوس تغيير دهد.
٩ -روشهاي سنجش پارامترهاي آلوده آننده بر مبناي روشهاي ذکر شده در کتاب روش های استاندارد (Standard Methods for Examination of Water and Waste Water) خواهد بود.
١٠ -استفاده از سيستم سپتيك تانك و ايمهوف تانك با بكارگيري چاهها و يا ترانشه هاي جذبي در مناطقي که فاصله کف چاه يا ترانشه از سطح آبهاي زير زميني کمتر از ٣ متر مي باشد ممنوع است.
١١ -ضمن رعايت استانداردهاي مربوطه، خروجي فاضلاب ها نبايد کيفيت آب را براي استفاده هاي منظور شده تغيير دهد.
١٢ -رقيق کردن فاضلاب تصفيه شده يا خام بمنظور رسانيدن غلظت مواد آلوده کننده تا حد استانداردهاي اعلام شده قابل قبول نمي باشد.
١٣ -استفاده از روشهاي تبخير فاضلابها با کسب موافقت سازمان محيط زيست مجاز است.
١٤ – استفاده از کنارگذر ممنوع است، کنارگذرهايي که صرفا جهت رفع اشكال واحدهاي تصفيه اي بكار رفته است و يا در زمان جمع آوري توام فاضلاب شهري و آب باران مورد استفاده قرار مي گيرند مجاز است.
١٥ -تاسيسات تصفيه فاضلاب بايستی بگونه اي طراحي، احداث و مورد بهره برداری قرار گیریند که پيش بيني هاي لازم جهت به حداقل رسانيدن آلودگي در مواقع اضطراري از قبيل شرايط آب و هوايي نامناسب، قطع برق، نارسايي تجهيزات مكانيكي و غیره فراهم گردد.
١٦ -آندسته از فاضلابهاي صنعتي که آلودگي آنها بيش از استانداردها نباشد ميتواند فاضلاب خود را با کسب موافقت سازمان بدون تصفيه دفع نمايند.
جدول مربوط به حدود مجاز آلاینده ها موجود در پساب با مصارف مختلف
| ماده آلوده کنند | تخلیه به آبهای سطحی (mg/l) | تخلیه به چاه جاذب (mg/l) | مصارف کشاورزی و آبیاری (mg/l) | |
| 1 | نقره – Ag | 1 | 0.1 | 0.1 |
| 2 | آلومینیم – Al | 5 | 5 | 5 |
| 3 | ارسنیک – As | 0.1 | 0.1 | 0.1 |
| 4 | بور – B | 2 | 1 | 1 |
| 5 | باریم – Ba | 5 | 1 | 1 |
| 6 | برلیم – Be | 0.1 | 1 | 0.5 |
| 7 | کلسیم – Ca | 75 | – | – |
| 8 | کادمیوم – Cd | 0.1 | 0.1 | 0.05 |
| 9 | کلر آزاد – Cl2 | 1 | 1 | 0.2 |
| 10 | کلراید – Cl | 600 (تبصره یک) | 600 (تبصره دو) | 600 |
| 11 | فرم آلدئید – CHO | 1 | 1 | 1 |
| 12 | فنل – CHOH | 1 | ناچیز | 1 |
| 13 | سیانور – CN | 0.5 | 0.1 | 0.1 |
| 14 | کبالت – Co | 1 | 1 | 0.05 |
| 15 | کرم 6 ظرفیتی – Cr+6 | 0.5 | 1 | 1 |
| 16 | کرم 3 ظرفیتی – Cr+3 | 2 | 2 | 2 |
| 17 | مس – Cu | 1 | 1 | 0.2 |
| 18 | فلوراید – F | 2.5 | 2 | 2 |
| 19 | آهن – Fe | 3 | 3 | 3 |
| 20 | جیوه – Hg | ناچیز | ناچیز | ناچیز |
| 21 | لیتیم – Li | 2.5 | 2.5 | 2.5 |
| 22 | منیزیم – Mg | 100 | 100 | 100 |
| 23 | منگنز – Mn | 1 | 1 | 1 |
| 24 | مولیبدن – Mo | 0.01 | 0.01 | 0.01 |
| 25 | نیکل – Ni | 2 | 2 | 2 |
| 26 | آمونیوم – NH4 | 2.5 | 1 | – |
| 27 | نیتریت – NO2 | 10 | 10 | – |
| 28 | نیترات – NO3 | 50 | 10 | – |
| 29 | فسفات (برحسب فسفر) – P | 6 | 6 | – |
| 30 | سرب – Pb | 1 | 1 | 1 |
| 31 | سلنیم – Se | 1 | 0.1 | 0.1 |
| 32 | سولفید – S–2 | 3 | 3 | 3 |
| 33 | سولفیت ها – SO3–2 | 1 | 1 | 1 |
| 34 | سولفات ها – SO4–2 | 400 (تبصره یک) | 400 (تبصره دو) | 500 |
| 35 | وانادیم – V | 0.1 | 0.1 | 0.1 |
| 36 | روی – zn | 2 | 2 | 2 |
| 37 | چربی و روغن – O&G | 10 | 10 | 10 |
| 38 | دترجنت – ABS | 1.5 | 0.5 | 0.5 |
| 39 | بی.او.دی – BOD | 30 (لحظه ای 50) | 30 (لحظه ای 50) | 100 |
| 40 | سی.او.دی – COD | 60 (لحظه ای 100) | 60 (لحظه ای 100) | 200 |
| 41 | اکسیزن محلول – DO | 2 | – | 2 |
| 42 | مجموع مواد محلول – TDS | (تبصره یک) | (تبصره دو) | – |
| 43 | مجموع مواد معلق جامد – TSS | 40 (لحظه ای 60) | – | 100 |
| 44 | مواد قابل ته نشینی – SS | 0 | – | – |
| 45 | پی.اچ – pH | 6.5-8.5 | 5-9 | 6-8.5 |
| 46 | مواد رادیواکتیو | 0 | 0 | 0 |
| 47 | کدورت – Turbidity | 50 | – | 50 |
| 48 | رنگ – Color | 75 واحد رنگ | 75 واحد رنگ | 75 واحد رنگ |
| 49 | درجه حرارت – Temperature | (تبصره چهار) | – | – |
| 50 | کلیفرم گوارشی (تعداد در 100 میلی لیتر) | 400 | 400 | 400 |
| 51 | کل کلیفرم ها (تعداد در 100 میلی لیتر) | 1000 | 1000 | 1000 |
| 52 | تخم انگل | – | – | (تبصره پنج) |
تبصره يك – تخليه با غلضت بيش از ميزان مشخص شده در جدول در صورتي مجاز خواهد بود که پساب خروجي،غلظت آلرايد،سولفات و مواد محلول منبع پذيرنده را در شعاع ٢٠٠ متري بيش از ١٠ %افزايش ندهد.
تبصره دو– تخليه با غلظت بيش از ميزان مشخص شده در جدول در صورتي مجاز خواهد بود که افزايش کلرايد، سولفات و مواد محلول پساب خروجي نسبت به آب مصرفي بيش از ١٠% نباشد.
تبصره سه– صنايع موجود مجاز خواهند بود BOD5 و COD را حداقل ٩٠% کاهش دهند.
تبصره چهار- درجه حرارت بايد بميزاني باشد که بيش از ٣ درجه سانتي گراد در شعاع ٢٠٠ متري محل ورود آن، درجه حرارت منبع پذيرنده را افزايش يا کاهش ندهد.
تبصره پنج – تعداد تخم انگل (نماتد) در فاضلاب تصفيه شده شهري در صورت استفاده از آن جهت آبياري محصولاتي كه بصورت خام مورد مصرف قرار مي گيرد نبايد بيش از يك عدد در ليتر باشد.
منابع:
- سازمان محیط زیست ایران (حفاظت محیط زیست انسانی)